Artykuł pt. "Taka historia raDZIEJÓW" oraz prezentacja znalezisk.
Na stronach 16-19, kwartalnika RADZIEJOWIANIN, numer Wiosna 2025, mój artykuł pt. „ Taka historia raDZIEJÓW, czyli srebrne, rzymskie monety, mające prawie 2000 lat, znalezione niedaleko Radziejowa”.
Link do artykułu - http://umradziejow.pl/uploads/files/radziejowianin/Radziejowianin-wiosna2025.pdf
Artykuł pt. "Taka historia raDZIEJÓW", zamieszczony na stronach 15-16 czasopisma "Powiatowe ABC" nr 1/255 (ROK XXIV), styczeń 2024r.
Link do artykułu - https://www.radziejow.pl/plik,16261,abc-styczen-2024-pdf.pdf
Poszukiwania w ramach moich projektów pt. „Taka historia raDZIEJÓW” oraz "PŁOWCE 1331" prowadzone są na podstawie stosownych decyzji i pozwoleń wydanych przez Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Toruniu, Delegatura we Włocławku. Znaleziska są zabezpieczane, opisywane i przekazywane do WUOZ we Włocławku, a finalnie mam nadzieję, że zgodnie z decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zostaną przekazane do Izby Regionalnej Towarzystwa Miłośników Kujaw w Radziejowie lub Muzeum w Płowcach.
Prezentowane poniżej znaleziska zostały przekazane do Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku, a także do Izby Regionalnej Towarzystwa Miłośników Kujaw w Radziejowie.
Wszelkie prawa zastrzeżone - jakiekolwiek wykorzystanie zdjęć, tekstu (także jego fragmentu) lub prezentacji wymaga zgody autora.
Tekst i foto - Krzysztof Wątrobicz - bibliotekarz, historyk, poszukiwacz, regionalista.
Poniżej - artykuł w pełnej wersji oraz prezentacja znalezisk.
KAMIENNA SIEKIERKA z okresu Neolitu, która może liczyć około 5-6 tysięcy lat. Kamienna siekierka (5,8 x 3,2 cm) z okresu Neolitu, czyli młodszej epoki kamienia – epoki kamienia gładzonego, może mieć nawet około 5 - 5,5 tys. lat. Znaleziona podczas współnych poszukiwań przez Małgorzatę Szymkowiak (pole orne w Radziejowie). Sierp z brązu z charakterystyczną m.in. dla tego materiału zieloną patyną, datowany na 1200-1000 p.n.e. (kultura łużycka). Fragment SZPILI HOLSZTYŃSKIEJ z brązu - służyła do spinania szat. Można ja datować na 2. połowę III wieku p.n.e., lub na początki II w. p.n.e. i w tym czasie łączyć należy z aktywnością na terenie Kujaw, ludności kultury jastorfskiej. Podzcas poszukiwań w okolicy Radziejowa :) "Jak to jest, że jest się tym, kim się jest?" Denar z okresu REPUBLIKI RZYMSKIEJ, którego można datować na II w. p.n.e., a dokładniej chyba został wybity w 104 r. p.n.e. w mennicy w Rzymie. Na awersie głowa ROMA w hełmie, na rewersie Saturn w kwadrydze. Denar z okresu REPUBLIKI RZYMSKIEJ, wybity w mennicy w Rzymie w 90 r. p.n.e., a więc ma ponad 2100 lat. Na awersie widzimy głowę Apolla w wieńcu laurowym, a na rewersie Minerwę w kwadrydze (piękne są te cztery koniki). Fragment SZPILI HOLSZTYŃSKIEJ z brązu, fibula z wyobrażeniem zwierzęcia (rogi - wół, byk), na dole cała fibula ze spężynką i igłą, oraz dwa srebrne denary rzymskie z II w. cesarzowej SABINY, (żony cesarza Hadriana) i denar cesarza KOMMODUSA. Srebrne denary rzymskie z I i II w. n.e. a więc mają prawie 2000 lat. U góry denar cesarza Kommodusa ze stojącym, nagim Geniuszem na rewersie, na dole po lewej - denar cesarza Domicjana, a po prawej - denar cesarza Trajana. Rzadko znajdowany denar rzymski cezara Aeliusza. Wybity w mennicy w Rzymie w 137 r. n.e., na awersie popiersie cezara i napis w otoku AELIVS CAESAR, a na rewersie siedząca Concordia, trzymająca paterę, za nią róg obfitości. DENAR LEGIONOWY cesarza Septymiusza Sewera. Moneta została prawdopodobnie wybita w 193r. n.e., w Rzymie, a na jej rewersie widzimy orła legionowego (aquila) między dwoma sztandarami wojskowymi – znakami legionowymi. Denar rzymski cesarza Maksymina Traka, panował w latach 235 - 238. Fibule (zapinki) z Okresu Wpływów Rzymskich, które można datować na II wiek a więc mają ponad 1800 lat. Wykonane są z brązu i służyły do spinania szat (ubrań). Rozmiar fibul to 3,5 - 4cm. Srebrna fibula (zapinka do szat - pełniła także funkcje ozdobne) z okresu wpływów rzymskich, którą można datować na 2 poł. II w. lub 1 poł. III w. n.e. Denar koronny Władysława III Warneńczyka wybity w mennicy krakowskiej w latach 1434-1444. Szeląg krzyżacki z XV wieku, którego znalazłem podczas budowy Muzeum w Płowcach. Pierwszy sygnał w ziemi wykopanej pod fundamenty muzeum okazał się piękną monetą. Szeląg gdański Kazimierza IV Jagiellończyka, czyli srebrna monetka z 2 poł. XV wieku. Na poszukiwaniach nie jestem święty ale się staram, nawet aureola dzisiaj się pojawiła. Szóstak koronny Zygmunta III Wazy (czyli sześć groszy), wybity w mennicy w Krakowie w roku 1627. Srebrna kopiejka (łezka), cara Piotra I, wybita w Moskwie, w 1702r. Różne znaleziska od starożytności aż po wiek XIX. Medalik religijny z napisem ROMA, wyprodukowany w mennicy papieskiej w Rzymie, który prawdopodobnie można datować na koniec XVII lub wiek XVIII, widzimy Św. Annę (matkę Maryi) i samą Maryję oraz aniołów adorujących Najświętszy Sakrament. Wykrywacz metali, saperka i plecak to podstawowy sprzęt poszukiwacza. Oczywiście przydaje się też „odrobina” wiedzy i szczęścia. Pieczęć a poprawnie mówiąc tłok pieczętny z herbem DĄBROWA i inicjałami SMM, który można datować na XVI lub przełom XVI i XVIIw. Pierwsze dwie litery w inicjale pochądzą od imion a trzecia od nazwiska szlachcica, który tego tłoka pieczętnego używał Carski tłok pieczętny (potocznie nazywany pieczęcią) z okresu zaborów, związany z dawnym młynarstwem w Izbicy Kujawskiej, znaleziony tuż obok tej miejscowości. Podczas poszukiwań z wykrywaczem metali. Guzik napoleoński 33 pułku piechoty liniowej z okresu 1803-1815r. Poszukiwania o zachodzie słońca. Krzyżyk z XVIII wieku. Duży krzyżyk (4,5 x 2,5cm), który można datować na XIX w. Z jednej strony widzimy ukrzyżowanego Chrystusa a na odwrocie narzędzia męki Pańskiej. Srebrna moneta – szóstak koronny czyli sześć groszy Jana II Kazimierza Wazy z 1667r. Widoczny nominał monety VI oraz herby Polski, Litwy i Wazów. Na polu fajnie jest. Srebrne 8 groszy, czyli dwuzłotówka koronna Stanisława Augusta Poniatowskiego wybita w 1767r. w Warszawie, którą odnalazłem na polu w Radziejowie. Srebrne denary rzymskie cesarzy DOMICJANA i NERONA, które można datować na I wiek czyli mają ponad 1900 lat. Cała fibula (zapinka) z Okresu Wpływów Rzymskich, kompletna ze sprężynką i igłą, można ją datować na II w. Fibula tarczowata ( to ta z motywem trójkątów), kolejna fibula i rzymska moneta SESTERC z II w. a więc mają ponad 1800 lat. Słoneczne poszukiwania w środku zimy 2025r. Srebrne, denary rzymskie z I i II w. n.e. cesarzy : Trajana (denar u góry), Kommodusa (denar po lewej), Marka Aureliusza (po prawej). 1/12 część talara pruskiego Fryderyka II Wielkiego, wybita w roku 1765. Srebrne, denary rzymskie z I i II w. n.e. cesarzy: Kommodusa, Marka Aureliusza i Trajana. Często codzienność poszukiwacza wygląda właśnie tak, czyli „miliony” współczesnych śmieci: zardzewiałe, żelazne „cosie” niepodobne do niczego, blaszki, kapselki od wódeczki, puszki po piwie, kawałek widelca itd. W Radziejowie jest więcej poszukiwaczy, czasami się spotykamy – Gosia, Szymon i ja. Trzy srebrne denary rzymskie: dwa Faustyny Starszej i denar cesarza Marka Aureliusza oraz fibula, które to zabytki można datować na II w. n.e. Denar rzymski cesarzowej Faustyny Młodszej oraz fibula (zapinka z brązu) z II w. n.e. Denar rzymski cesarza Trajana i fibula z II w.n.e., znalezione niedaleko Radziejowa. Denar Marka Aureliusza jako cezara, a więc wybity przed 161 rokiem, w tym wypadku w latach 40-tych II w. n.e. - zwróćcie uwagę ile widać na nim szczegółów. Na rewersie znajduje się HONOS trzymający gałązką oliwną i róg obfitości. Denar rzymski cesarza Marka Aureliusza. Na rewersie widzimy boga wojny i opiekuna rolnictwa, czyli MARSA w zbroi, trzymającego włócznię i tarczę. Denar został wybity na początku lat 70-tych II w. n.e. Denar rzymski cesarza Hadriana (panował w latach 117 - 138), znaleziony na polu w Radziejowie. Podczas poszukiwań :) Anntoninian z III w. n.e., srebrny denar Rzymski Maksymina Traka, który panowałw latach 235-238 oraz ciekawa fibula (zapinka do szat - pełniąca także funkcje ozdobne) z okresu wpływów rzymskich. DENARY RZYMSKIE z II w. n.e. FIBULE, ANTONINIAN i DENAR RZYMSKI, które można datować na II i III w. n.e. Denar rzymski cesarza TRAJANA wybity w latach 114-117. Na awersie monety widzimy jego popiersie, na rewersie znajduje się bogini Fortuna trzymająca ster i róg obfitości - bogini kierująca ludzkimi losami jako bóstwo zarazem szczęścia i nieszczęścia. KWADRANS rzymski (brąz), można go chyba datować na I lub II w. n.e., na czasy panowania cesarzy Trajana lub Hadriana, czyli przedział lat 98 - 138. Jest to rzadko znajdowana moneta na terenie Polski. Na awersie głowa ROMY w hełmie. Medal za wojnę rosyjsko-japońską 1904-1905, ustanowiony za panowania cara Mikołaja II. Sporo Polaków brało w niej udział.